نمایشگاه کتاب تهران مجازی می گردد؟ ، جدال ناشران خرد با دوگانه کرونا و معیشت - بارازعلی

گروه فرهنگی خبرنگاران- نرگس مهراجی؛ این روز ها تعطیلی و شرایط بحرانی ناشی از شیوع ویروس کرونا موجب شکل گیری تغییراتی در فرایند فعالیت های گذشته شده است؛ بسیاری از رویداد های فرهنگی و هنری کشور نظیر نشست های کتابخوانی، رونمایی و جشن امضای کتاب ها و... در غالب مجازی به حیات خود ادامه می دهند تا بلکه بتوانند از ریزش مخاطبان خود جلوگیری نمایند.

نمایشگاه کتاب تهران نیز که بی گمان در صدر تمام رویداد های فرهنگی کشور واقع شده است از این ماجرا دور نمانده و پیشنهاد برگزاری مجازی نمایشگاه کتاب تهران در قالب نامه ای به معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد ارسال شده است.

دبیر سیاست گذاری نمایشگاه کتاب تهران در تبادل نظر با خبرنگار خبرنگاران گفت: قرار بر این شد بعد از عید فطر در جلسه ای با حضور تمامی اعضای شورای سیاست گذاری نمایشگاه کتاب تهران و با دعوت از آقای جهانپور درباره سرنوشت نمایشگاه کتاب تهران در سال 99 تصمیم گیری گردد.

فروش، تمام ماجرا نیست

محدودیت های ناشی از شرایط موجود باعث شده صنف نا شران و کتابفروشی ها مانند سایر اصناف متحمل خسارت های فراوانی شوند و ظرف این مدت به طرح های تخفیفی گوناگون و فروش اینترنتی روی بیاورند؛ حال باید دید برگزاری نمایشگاه کتاب مجازی تهران با توجه به زیرساخت های لازم تا چه اندازه قادر به جبران خسارت های وارد به ناشران خرد و وسیع است.

هم چنین باید این نکته را به خاطر داشته باشیم که نمایشگاه کتاب تهران تنها یک فروشگاه کتاب نیست و رویداد های فرهنگی و تبلیغاتی فراوانی را شامل می گردد که در ترغیب افراد کتابخوان برای حضور در نمایشگاه کتاب تاثیر شگرفی دارد.

بعضی از ناشران و صاحب نظران حوزه کتاب و نشر معتقدند در نمایشگاه مجازی کتاب تهران صرفا بستری برای فروش ناشران فراهم خواهد شد و زنجیره ارزشی نمایشگاه کتاب در این میان مغفول خواهد ماند.

عادل طالبی، مدیر انتشارات برآیند معتقد است فروش، بخشی از ساختار نمایشگاه کتاب را تشکیل می دهد و این رویداد فرهنگی از جنبه های دیگری نیر هائز اهمیت است که این جزئیات شاید به خوبی در نمایشگاه مجازی کتاب انعکاس داده نگردد.

وی در باره ارزش های نمایشگاه کتاب تهران می گوید: عموما مخاطبان کتابخوان احتیاج سالانه کتاب خود را ازطریق نمایشگاه کتاب تامین می نمایند، از طرفی دیگر پوشش قوی رسانه های جمعی موجب می گردد؛ دسته ای دیگر از افراد تحت تاثیر تبلیغات به نمایشگاه مراجعه مینمایند که البته این دسته درصد قابل توجهی از آمار را به خود اختصاص می دهند؛ در نهایت یک احساس رضایت و فرهیختگی در مخاطبان به وجود می آید که در نوع خود یک تغییر مثبت است.

طالبی با بیان که نمایشگاه کتاب تهران زمینه ساز ارتباط مستقیم ناشران و مخاطبان است گفت:جامعه ناشران به وسیله تبادل نظر با مخاطبان، بازخورد هایی را دریافت می نمایند که در پیشرفت کاری آن ها بسیار نقش دارد.

عادل طالبی به عنوان یکی از متخصصین حوزه کسب و کار های دیجیتال معتقد است: نمایشگاه مجازی کتاب تهران صرفا یک فروشگاه خواهد بود و تبیینی برای مسائل ذکر شده اندیشیده نشده است و الزامی در برگزاری نمایشگاه کتاب به صورت مجازی وجود ندارد و بهتر است این رویداد نظیر خیلی از نمایشگاه ها و رویداد های مختلف یک سال تعطیل گردد.

طرح فروش فصلی کتاب، راهکاری برای جبران خسارات

بعضی از کارشناسان حوزه کتاب با تاکید بر این که نمایشگاه بین المللی کتاب تهران سالانه تزریق نقدینگی برای ناشران را به دنبال دارد، معتقدند در شرایظ کنونی طرح های بهتری برای حمایت از ناشران وجود دارد.

محمد حقی مدیر نشر کتابستان ضمن بیان اینکه در حال حاضر باید دنبال راهی برای ایجاد نقدینگی برای ناشران باشیم گفت:دولت می تواند بخشی از خسارات را به وسیله زیرساخت های موجودی که در اختیار دارد و یا با استفاده از روش های تزریقی جبران کند.

وی اضافه کرد:یکی از زیرساخت های موجود طرح های فروش فصلی کتاب است که در صورت افزایش اعتبار و بودجه آن، شاهد جبران بخش عمده ای از خسارات حوزه نشر خواهیم بود؛ هم چنین وزارت فرهنگ و ارشاد می تواند به وسیله اعطای تسهیلات و اعطای وام معطوف به اقلام فراوری نظیر کاغذ گامی مهم در راستای حمایت از ناشران بردارد؛ اگر این اتفاقات به خوبی رقم بخورد یک گردش اقتصادی 5 برابری نسبت به سال های گذشته در صنعت نشر ایجاد خواهد شد.

مدیر نشر کتابستان درباره برگزاری حضوری نمایشگاه کتاب گفت: در فصل تابستان در صورت کاهش فرایند بیماری کرونا، امکان برگزاری نمایشگاه کتاب تهران به صورت حضوری وجود دارد البته باید تدابیری در جهت کاهش تراکم جمعیت نظیر افزایش زمان نمایشگاه و تقسیم بندی غرفه ها برای حضور در روز هایی خاص حتما اندیشیده گردد.

وی معتقد است نمایشگاه کتاب تهران همواره فروشگاه کتاب بوده و هست و برگزاری این رویداد به صورت مجازی به ماهیت ماجرا ضربه ای وارد نمی کند، اما باید دید تعریف وزارت فرهنگ و ارشاد از نمایشگاه مجازی کتاب تهران چیست و چه فکری برای جبران خسارت ها شده است.

از نگاه محمد حقی، مدیر نشر کتابستان برگزاری مجازی این رویداد به صورت یک برنامه ای که ناشران در آن غرفه دارند، خسارات دو چندان را برای ناشران خرد و متوسط به دنبال دارد؛ چرا که ناشران صاحب نام با خرید تبلیغات در سطح سایت بخش عمده ای از فروش را از آن خود می نمایند درحالیکه ناشران خرد منابع اقتصادی برای انجام تبلبغات ندارند.

وی در آخر اضافه کرد: ناشران صاحب نام نیز در این مدت متحمل خسارات فراوانی شده اند، اما با توجه به زیرساخت های قوی خود توان عبور از بحران را دارند؛ دراین میان باید بستری مناسب برای حمایت از ناشران خرد و حتی متوسط فراهم گردد.