زندگی با بازی، بازی با زندگی - بارازعلی

به گزارش ایران، این جملات صابر 35 ساله است که به قول خودش قرنطینه را روی کاناپه گذرانده است. زمانی برای بازی و زمانی برای دورکاری در خانه. بازی های ویدیویی و کنسول های بازی جزو پرطرفدارترین سرگرمی های جهان امروز هستند و با شیوع همه گیری هواداران بیشتری هم پیدا نموده است تا جایی که بسیاری از غول های این صنعت، زمانی که اقتصاد جهان هر روز بیشتر ضربه می خورد رکوردهای جدید و تاریخی از فروش را ثبت می نمایند. بازی هایی که دیگر مثل گذشته مخصوص بچه ها نیست. حالا سؤال اینجاست این بازی ها چه تأثیراتی روی زندگی شخصی و خانوادگی مصرف نمایندگان آن می گذارد؟

با آغاز همه گیری در جهان هر فرد به نوعی از فرصت در خانه ماندن استفاده کرد. برخی برای اولین بار نقاشی را امتحان کردند، برخی به پختن نان مشغول شدند و... عده ای اما این فرصت را غنیمت شمردند و سعی کردند زمان بیشتری را در بازی های اینترنتی و ویدیویی بگذرانند. صابر که سه سال است ازدواج نموده و دوران قرنطینه را با همسرش در خانه گذرانده می گوید: سال های زیادی است که بازی می کنم اما هیچ وقت حوصله نداشتم بروم یاد بگیرم که چطور در بازی فوتبال دریبل کشویی بزنم یا چطوری دقیق تر سانتر کنم. البته اینها بخش ظاهری این بازی هاست.

او دلیل اصلی ساعت ها بازی کردن را این طور توصیف می نماید: ماه های اول همه استرس داشتیم و نمی دانستیم چکار کنیم. دائم اخبار را چک می کردم و برای من بازی فوتبال یکی از چیزهایی بود که سر خودم را با آن گرم می کردم و به اضطرابی که داشتم فکر نمی کردم. یک نکته خیلی خوبی که داشت این بود که چون بازی ها آنلاین بود و همه هم در خانه بودیم به نوعی فعالیت اجتماعی محسوب می شد. اوایل رفتم توی اینترنت انواع و اقسام خوشحالی های بعد از گل را سرچ کردم تا یاد بگیرم و از این طریق با افراد غریبه ای که در گوشه دیگر جهان بودند ارتباط برقرار کنم. بعد حسابی پیشرفت کردم.

یکی از قابلیت های این بازی ها اتصال به اینترنت و پیدا کردن رقیبی در گوشه دیگر جهان است و به نظر صابر بازی کردن یک نوع ارتباط اجتماعی هم هست: ضمن اینکه دوتا از دوستانم هم هستند که فیفا بازی می نمایند و هر کدام در خانه خود با هم بازی می کردیم، من می توانستم به وسیله بازی شرایطی را به وجود بیاورم که انگار همه چیز عادی است. او از بی اطلاعی از گذر زمان در لحظات بازی می گوید و همین طور فراموش کردن زمان غذا: به همسرم می گفتم این یک جور دارو است و برای رفع استرس و آرامش اعصاب ضروری است. واقعاً وقتی بازی می کنم نمی فهمم دوروبرم چه اتفاقی می افتد.

زهرا افکاری، خانواده درمانگر از تاریخچه بازی های ویدیویی و اینترنتی می گوید و در این زمینه پژوهش های بسیاری از دانشگاه های جهان را مثال می آورد. او معتقد است این بازی ها به همان میزان که می تواند یاری نماینده باشد می تواند مضر هم باشد: تأثیری که این بازی ها روی خانواده دارد یک راه چاره کوتاه مدت است که باعث شادی در میانسالان می گردد و فرد در کوتاه مدت احساس شادی و تمرکز را تجربه می نماید. با این همه در شرایط کرونا بازی های ویدیویی یک امکان برای ارتباط راحت و سالم با دوستان است.

او از آزمایشی در کارولینای شمالی امریکا مثال می زند که در آن افراد سالمند در زمان بازی هیجانات مخفی خود را بروز می دادند و رفتاری از خود نشان می دادند که در گروه سنی آنها کمتر دیده شده است.

آنطور که افکاری می گوید، این بازی ها باعث افزایش توجه، بالا رفتن قدرت بینایی، انعطاف مغزی و قدرت تصمیم گیری سریع می گردد و به علت ترشح هورمون دوپامین یا همان هورمون شادی بخش احساس خوبی به بازیگران می دهد. اما همه اینها به این بستگی دارد که چقدر بتوان میل به بازی کردن را کنترل کرد و اگر بازیگر اعتیاد به بازی پیدا کند، همه این نکات خوب تبدیل به چیزهایی علیه سلامت فرد خواهد شد مانند همه پدیده هایی که می تواند سویه های بدی هم داشته باشد.

سپهر یکی از بازیکنان حرفه ای بازی های دسته جمعی و استراتژیک است. 38سال سن دارد، متأهل است و یک فرزند 4 ساله هم دارد. به قول خودش با این سن و سال هر جایی نمی توان گفت که چقدر عاشق بازی است: همواره موقع بازی یک فاز ناجوری دارم؛ حس می کنم پشت سرم همه دارند به من می خندند. اما چون با همسرم قول داده بودیم که در ایام قرنطینه روی اعصاب هم نرویم او حداقل آن اوایل کاری به من نداشت و گاهی ساعت ها بازی می کردم و واقعاً آرامش بخش بود.

سپهر مدیر فروش یک شرکت است و درآمد خوبی هم دارد و روزهای قرنطینه فرصت خوبی برای او بوده تا از این طریق بعد از سال ها حسابی دستش گرم بگردد: گاهی یادم می رفت که باید برای کار آنلاین شوم و همین باعث دردسر می شد اما نه آن طور که شغلم تهدید گردد. گاهی فکر می کردم در حال سوء استفاده از قولم به همسرم هستم. آن وقت ها که می خوابید من بیدار می ماندم و بازی می کردم تا بالاخره غر کوچکی می زد و من دست از بازی می کشیدم.

افکاری به بیوه اینترنتی به عنوان اصطلاحی در دانش خانواده درمانی اشاره می نماید و می گوید اعتیاد به بازی ممکن است به طلاق هم منجر گردد: از آنجایی که معتادان بازی دچار کناره گیری اجتماعی می شوند معمولاً کار به طلاق می کشد. این شرایط آنقدر جدی است که فرد معتاد برای اینکه بتواند زمان بیشتری بازی کند دروغ می گوید و از معضلات و واقعیت های زندگی واقعی دور می گردد. من بیماری داشتم که به همین دلیل رابطه زن و شوهر به بی اعتمادی رسیده بود و تا مرز جدایی پیش رفته بودند. بیمار حتی در شغلش هم دچار مشکلاتی جدی شده بود.

او معتقد است اعتیاد به این بازی ها که در دوره قرنطینه افزایش داشته ممکن است در مواردی باعث از بین رفتن بافت خانوادگی گردد. این موضوع می تواند روی جزئی نگری افراد و در رابطه زوج ها تأثیر بگذارد و حتی در زمینه روابط زناشویی آنها را با مشکل رو به رو کند، زیرا فردی که زیاد اعتیاد به بازی دارد تصاویر خیالی خشونت بارتر و رفتارهای تهاجمی بیشتری هم دارد. همچنان که در روابط عادی روزمره نیز عصبانیت های بی دلیلی دارد. همچنان که بیشتر آنها از اختلال خواب هم رنج می برند.

او عدم تحرک، بی تعادلی در وزن، رسیدگی نکردن به بهداشت شخصی و مواردی از این دست را از جمله عوامل مشکل ساز اعتیاد به این بازی ها می داند. گرفتگی عروق قلبی و دردهایی در ناحیه دست و مچ هم از دیگر مشکلاتی است که در صورت افراط در بازی اتفاق می افتد.

شاید خیلی از افراد و خانواده ها بگویند بازی یک راه مناسب و کم خطر برای گذران وقت است، بخصوص برای سرگرم کردن بچه ها. افکاری پیشنهاد خوبی برای بازی کردن دارد و آن طور که تجربیات شخصی او به عنوان کسی که چند سالی است برای بچه ها بازی طراحی می نماید نشان داده بهترین کار بازی خانوادگی و دسته جمعی است: نباید فراموش کنیم که برای بچه ها بازی خوب است اما در کنار گوش دادن به موسیقی، کتاب خواندن و انجام کارهای خلاقانه. در جهان و ایران برای بازی های خانوادگی که باعث حس خوب و تفریح کل خانواده می گردد تولیدات و بازی هایی وجود دارد که باعث پیوند بین اعضای خانواده می گردد و حس شادابی جمعی می دهد.

بازی های ویدیویی می تواند احتیاج به معاشرت را رفع کند، می تواند احساس کاذب تسلط به اطراف و حق انتخاب را در فرد آرام کند، می تواند تسکین مناسبی برای اضطراب های بازیکن به ارمغان بیاورد اما همه اینها در گرو آن است که تعادل در بازی و زندگی را از دست ندهیم و به بازی به عنوان زنگ تفریح نگاه کنیم نه جایی برای زندگی.