شمال را اینطور بگردید ، راهنمای سفر از آستاراچای تا مخدومقلی - بارازعلی

خبرنگاران، این مسیر سبزی است که حتی اگر فرصت یا حوصله طی همه آن را ندارید، پیمودن بخشی از آن را هم نباید از دست داد.

سفرتان را از آستارای ایران شروع می کنید. می گویم آستارای ایران، چرا که در آن سوی مرزها و در کشور آذربایجان نیز، جایی به نام آستارا هست که به وسیله رود آستاراچای از هم جدا شده اند. ساحل آستارا جای خوبی است برای نیرو گرفتن تا سفری چند روزه را شروع کنید و خرید در بازار مرزی شهر هم خالی از لطف نیست. از آستارا و از جاده ساحلی به سمت لیسار بروید. در لیسار امکان استفاده از پلاژهای خانوادگی و برپاکردن چادرهای سفری مهیاست و می توان از تفریحات دریایی بهره برد و حتی شبی را در اینجا اتراق کرد و گوش به آهنگ دریا سپرد.

از لیسار به سوی تالش (هشتپر) و اسالم بروید. می توان این مسیر را تا رضوانشهر ادامه داد. اما اگر می خواهید یکی از زیباترین مسیرهای فرعی این سفر را دریابید، باید دل به جاده اسالم - خلخال بسپارید و در میان درختان بلند انبوه به یکی از قهوه خانه های میان راه سر بزنید، اندکی بنشینید و یک کاسه آش دوغ داغ را مزه مزه کنید.

از رضوانشهر، هم می توان به ارتفاعات و ییلاق زیبای ماسال رفت و هم می توان به وسیله صومعه سرا و فومن به ملاقات روستای ماسوله و قلعه رودخان شتافت. در مسیر اصلی، مرداب انزلی را در پیش دارید. می توان سوار قایق شد و به دریا رفت و خنکای بهار تازه از راه رسیده را بر سر و صورت حس کرد. اقامت شبانه در پلاژهای بندرانزلی بعد از ملاقات از کشتی های پهلوگرفته در بندر، خالی از لطف نیست.

جاده ساحلی را در پیش بگیرید و از کیاشهر و رودسر و چابکسر، خود را به رامسر برسانید. اگر هم زمان بیشتری دارید می توانید از شهرهای رشت و لاهیجان بازدید کنید. می توانید در رشت بر مزار میرزاکوچک خان فاتحه ای بخوانید و در بازار روز گشتی بزنید و در یک رستوران خوشنام، میرزاقاسمی یا باقلاقاتق نوش جان کنید. در لاهیجان می توانید به ملاقات بنای زیبای مقبره شیخ زاهد گیلانی بروید. باز هم اگر زمان دارید می توانید از لاهیجان به سیاهکل و از آنجا و از مسیری دلفریب، به سوی دیلمان افسانه ای بروید و شبی را در این ارتفاعات و در یک خانه با معماری سنتی گیلانی تا صبح سپری کنید.

رامسر به میزان کافی از معروفیت برخوردار است نیازی به توصیف و تعریف ندارد. به وسیله این شهر می توان به جواهردشت و جواهرده رفت یا تن به گرمای آب معدنی های متعدد اطراف شهر سپرد و جسم را روحی تازه بخشید.

از رامسر تا تنکابن تنها 30 دقیقه با اتومبیل راه در پیش دارید. در گذر از تنکابن، ملاقات از دوهزار و سه هزار را نباید از دست داد. در سه هزار به یکی از مراکز پرورش ماهی قزل آلا بروید، خودتان با قلاب ماهی صید کنید و روی آتش برای ناهار سرخش کنید.

تنکابن را به مقصد چالوس و نوشهر و نور و محمودآباد ترک کنید. در طول این مسیر شاید دلتان بخواهد به وسیله عباس آباد به کلاردشت بروید و شبی را در هوای پاک کوهستان بگذرانید. شاید هم وقتش را داشته باشید تا از چالوس به سمت مرزن آباد و از دوراهی دوآب به روستای کندلوس بروید. کندلوس روستای زیبایی است که در بهاران بر زیبایی اش افزوده می گردد، خانه های روستایی اش دیدنی است و موزه اش ستودنی. از کندلوس می توان از مسیری زیبا و دل انگیز به سمت پول و کجور رفت و نهایتا از رویان در نزدیکی نور خود را به جاده ساحلی (جاده اصلی سفرمان) رساند.

حالا که در نزدیکی شهر نور هستید شاید بخواهید که دوباره از مسیر اصلی خارج شوید و بعد از طی مسیر چند ساعته خودتان را به بلده برسانید و از آنجا به یوش بروید و در خانه نیما یوشیج مهمان شوید و ابیاتی از او را زمزمه کنید. مسیر ساحلی از محمودآباد به طرف بابلسر می رود. بابلسر ارزش یک شب اقامت را دارد و پیاده روی در ساحل هنگام طلوع آفتاب حالتان را خوش می کند. شهرهای آمل و بابل از دریا فاصله دارند اما به سادگی در دسترس هستند.

از بابل به ساری و نکا و بهشهر بروید. توصیه می کنیم طعم لذیذ غذاهای اهالی دریای مازندران را در نکا بچشید. در بهشهر سراغ کاخ شاه عباس را بگیرید و از ملاقات دریاچه کوچک زیبایش حظ ببرید. در اینجا گردشگاهی زیبا وجود دارد که اگر از دستش بدهید، ضرر نموده اید. شاه عباس این کاخ را برای مادرش که از اهالی بهشهر بود، ساخت. اینجا یک نمونه عالی و منحصر به فرد از طراحی باغ ایرانی است که البته از باغ و کاخ چیزی جز خرابه باقی نیست اما خاطره اش هنوز هست.

از بهشهر به سمت گلوگاه و بندرگز و کردکوی که بروید، خلیج گرگان را می بینید. در آن طرف خلیج گرگان، شبه جزیره میانکاله قرار گرفته است. میانکاله یکی از پناهگاه های حیات وحش ایران و یکی از معدود ذخیره گاه های زیست کره در ایران ماست و هرساله میزبان پرندگان مهاجر بسیاری است که این مکان را برای استراحت و تجدید قوا انتخاب می کنند.

به سمت بندرترکمن که بروید، رسما وارد منطقه ترکمن نشین ایران شده اید و با یکی دیگر از اقوام ایرانی روبه رو خواهید شد. اینجا لباس ها و گویش ها متفاوت می گردد. اگر وقت داشته باشید می توانید به سمت گرگان و گنبدکاووس بروید و از دیدنی هایی همانند بنای بی نظیر گنبدکاووس ملاقات کنید. برای اینکه همه ساحل دریای مازندران را طی نموده و سفر را به خوشی به اتمام برسانید، باید خودتان را به گمیش تپه و مخدومقلی در نزدیکی مرز برسانید. حالا دیگر از مرز تا مرز را طی نموده اید ولی شیهه اسبان ترکمن صدایی است که به شما یادآوری می کند اینجا ایران است.

مسیر فرعی 1 / از کویر تا دریا در دو ساعت

(مسیر فرعی آستارا - مخدومقلی)

در این مسیر از شهری در ساحل کویر به شهری در ساحل دریا سفر خواهید کرد. دو ساعت رانندگی می کنید، درحالی که دشت و کوه و جنگل و دریا به نوبت برایتان دست تکان می دهند.

شاید به جرات بتوان گفت که مسیر 165 کیلومتری دامغان ـ دیباج ـ گلوگاه ـ بندر گز، نزدیک ترین راهی باشد که می توان با پیمودن آن، از یک شهر در شمال دشت کویر به شهری در جنوب دریای مازندران رسید.

در این مسیر گرچه جاده مناسب نیست اما در خلوت عرفانی اش می توان آتش دشت را پشت سر گذاشت و به هوای کوهستان تن در داد و خاک جنگل را بویید و در سرانجام به نظاره آب دریا نشست.

با طی طریقی این چنینی، نبض سفر به شماره می افتد و مسافر، گونه ای از سلوک روحانی را تجربه می کند که هرگز انتظارش را نداشته. فاصله ابتدا و سرانجامی مسیر چنان نزدیک و چنان فرق دارد که هر مسافری - چه بخواهد و چه نخواهد- در دام افسونش گرفتار خواهد آمد.

دامغان شهری است پرجاذبه که روزگاری در مسیر جاده ابریشم و در خراسان بزرگ، جای داشته. این شهر که روزگاری خودش مرکز بوده، امروز در میانه راهی قرار گرفته است که از یک سو به تهران- این مرکز پر طمطراق- می رسد و از سوی دیگر به مشهد، مرکز شیعیان ایران. این دامغان ما یک دستش به دامن البرز پایدار است و دست دیگرش سر کویر را نوازش می کند.

30 کیلومتر به سوی شمال که بروید، به چشمه علی می رسید؛ مکانی خوش برای دمی نشستن و چای نوشیدن و گپ زدن و آسودن. از چشمه علی باید به سمت دیباج برانید. تا اینجا جاده مسئله ای ندارد اما از این به بعد، مسیر یا خاکی است یا آسفالتش مناسب نیست.

به اطلس راه های ایران که نگاه کنید، راه را آسفالته ترسیم نموده اند اما واقعیت ندارد؛ جاده خاکی باعث می گردد که سرعتتان پایین بیاید ولی امکان رانندگی وجود دارد. شاید نتوانید با سرعت 200 کیلومتر بر ساعت برانید اما تا 60 کیلومتر می توانید.

دیباج را که پشت سر بگذارید، طبیعت تصمیم می گیرد که به رنگی دیگر درآید. آهسته آهسته رنگ سبز بهاری رخ می کند و نسیم لطیف شده ای که از دریای مازندران، خرامان گذر نموده و از لابه لای البرز خود را تا به اینجا رسانده، گیاهان را نوازش می کند و شما را هم.

از گشت دشت تا سرخ گریوه جاده خلوت خلوت است؛ تنها صدای پرندگان است که در گوشتان می ماند و شاید هم صدای نفس کشیدن عمیق زمین که از خواب زمستانی بیدار می گردد.

ادامه که می دهید، روستاهایی آرام با مردمانی کشاورز و دامدار را می بینید که در فاصله ای نه چندان دور از جاده به آن نوع از زندگی مشغولند که ما گاهی که نه، بیشتر از گاهی، حسرتش را می خوریم.

به سفید چاه که برسید، بی شک از زیبایی ها مشعوف شده اید اما قبرستان سفیدچاه بهت زده تان می کند. میخکوب می شوید و شاید که نتوانید برای چند لحظه چیزی بر زبان بیاورید، نترسید، این حالت طبیعی است.

از اینجا به بعد، درختان جنگل هیرکانی رخ می کنند. جاده ای باریک در میان سبزهای بالابلند، شعف انگیز است؛ جاده ای که همانند ریل ترن هوایی پارک های تفریحی، پیچ و تاب فراوان دارد و قرار است در سراشیبی تندی که دارد، هیجانمان را به اوج برساند.

هنگامی که به سرانجامی سرازیری جاده می رسیم، درختان همانند پرده سینما کنار می روند و چشم اندازی گسترده از شهر کردکوی و خلیج گرگان نمودار می گردد. در این لحظه به راحتی مسیری که به سوی میانکاله می رود دیده می گردد؛ همان مسیری که خلیج گرگان را از دریای مازندران جدا می کند.

اگر مشتی از خاک کویر را از دامغان با خود آورده باشید، اکنون می توانید در بندر گز، تنها ده کیلومتر آن طرف تر از اینجایی که حالا هستید، آب و خاک را به عقد هم در آورید و حل شدن در هم این دو عنصر را به نظاره بنشینید.

مسیر فرعی 2 / بالاتر از جنت

دورترک در بالا دست، نزدیک خورشید، در میان مه، بر فراز ابر، زیر بال پرنده، رو به نسیم، عروسی زیبا، تن آسوده است. در نزدیکی رامسر- عروس شهرهای شمال- دو راهی ای هست که یکراست می رود به سوی کوه، به سوی کوه سبز. در جاده رامسر - تنکابن، تابلوی جنت رودبار را جست وجو کنید.

دل به این مسیر که بسپارید و مدتی که بروید به جنگل های دالخانی می رسید؛ درختان بلندی خواهید دید و جاده ای که بسان مار در آن میان، رو به بالا می خزد. می توانید یک نیمروز را در میان این درختان سپری کنید و دل بسپارید به صدای جیرجیرک ها و آواز بلبلان. اگر باز هم به مسیرتان ادامه دهید به جنت رودبار می رسید. جنت رودبار، یک رودبار دیگر است؛ غیر از رودبار قصران و غیر از رودبار منجیل. بومی ها معتقدند که اینجا چون از رودبار منجیل سرسبزتر است، اسمش شده جنت رودبار. می توانید در خانه های مردم محلی شبی به یاد ماندنی را سپری کنید.

مسیر فرعی 3 / اشکور را از قلم نیاندازید

چشمک چشمه سارها، خروش رودها، رازآمیزی غارها و آبی کم نظیر آسمان، همه آن چیزی نیست که شما را افسون اشکور می کند؛ باید بروید و ببینید این سرزمین و مردمش را و گوش بسپارید به افسانه هایش. اشکور در امتداد سلسله کوه های البرز قرار گرفته است، از جنوبی ترین نقطه شهرستان رودسر شروع می گردد و تا جنوبی ترین نقطه شهرستان رامسر ادامه دارد. محدوده اشکور از جنوب به قزوین، از مغرب به املش و رودبار الموت و از شرق به بخش کوهستانی شهرستان های رامسر و تنکابن و از شمال به دامنه های کوهستانی رحیم آباد و رامسر متصل است.

اشکور منطقه ای کوهستانی است که تاریخ کهنی دارد و در کتاب های حدود العالم، تاریخ گیلان و دیلمستان از آن یاد شده و این سرزمین را محل اقامت برخی از طوایف اشکانیان می دانند.

از تفرجگاه های این منطقه می توان به جنگل لولمان (لولمان دامان)، قلعه شهبازی، تپه شاه کوه، چند غار که سکونتگاه انسان های اولیه بوده اند و بعلاوه جنگل های ذربین اشاره نمود.

در منطقه اشکور مراسم و آیین هایی برگزار می گردد که برخی از آنها عبارتند از الهی خور دتاوه، رابچره، عروس گُلی، طبری خوانی، شیلان کشی، مراسم شیردوشان و کت زدن شیر، رسم یشماق (رو گرفتن، مچه گرفته) نوعروسان، فندق چینی و بعلاوه اجرای بازی های محلی به نام های قیش بازی، لافند بازی، گوله بله بازی، گودره بازی، اَچان اَچان و ... در سفر به گیلان، اشکور را از قلم نیاندازید.