راه چاره چین برای اویغورها؛ نزدیکی به طالبان و سرمایه گذاری در افغانستان - بارازعلی

با تور چین سفری خاطره انگیز را تجربه کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، اشرف غنی احمدزی رئیس جمهور افغانستان در دومین سفر خارجی خود امروز راهی پکن پایتخت چین شد.

اولین سفر سیاسی احمدزی پس از سفر زیارتی به عربستان سعودی تحلیل های گسترده ای را به همراه داشته است و انتخاب چین به عنوان یک شریک پایدار منطقه ای برای افغانستان از سوی احمدزی نیز در صدر اخبار این روزهای رسانه های داخلی و خارجی قرار گرفته است.

نشریه اینترپرتر در مقاله ای به آنالیز سیاست چین در افغانستان پرداخته است که به بهانه سفر احمدزی به پکن متن کامل این مقاله در زیر منتشر می گردد:

نیروهای بین المللی در افغانستان در 2 ماه باقیمانده، مسئولیت های امنیتی را به نیروهای محلی واگذار خواهند کرد. پکن به منظور آمادگی برای تحویل مسئولیت های امنیتی و در نهایت، خروج نظامیان خارجی از افغانستان، سیاست غیرفشرده اش در این کشور را فشرده تر ساخته است.

چین ده ها مکانیزم دیپلماتیک دوجانبه و چندجانبه با افغانستان و کشورهای همسایه اش را دنبال نموده است، که روی مسئله امنیتی تمرکز داشته اند. دیپلماسی یکی از 2 ستون عمده سیاست چین در قبال افغانستان است (ستون دیگر افزایش قابل توجه تعامل مالی با افغانستان است).

امنیت، از علایق کلیدی پکن در افغانستان است. چین همچنین می خواهد از گسترش تروریسم، به ویژه ایدئولوژی تروریسم در ایالت سین کیانگ این کشور، جلوگیری کند و به این ترتیب، اطمینان حاصل کند که افغانستان به عنوان یک پایگاه قوی ستیزه جویان اویغور عمل نمی نماید.

چین به افغانستان تعهد نظامی نخواهد داد، پس این کشور چگونه از دیپلماسی برای جلوگیری از گسترش بی ثباتی جدید در سین کیانگ استفاده خواهد نمود؟

پکن کوشش خواهد نمود تا تهدید امنیتی را به 2 شکل عمده کاهش دهد: تأمین ثبات در افغانستان، یا جلوگیری از وخامت بیش تر امنیت در این کشور.

اگر گزینه اول ناکام باشد، این کشور کوشش می نماید تا گسترش بی ثباتی جدید در منطقه را محدود ساخته و تهدید مستقیم به سین کیانگ را کاهش دهد.

تأثیرگذاری مستقیم پکن در برقراری ثبات در افغانستان، محدود است. این کشور حمایت های کلان مالی را به افغانستان تعهد خواهد داد. از لحاظ دیپلماتیک، چین کشورهای همسایه افغانستان را تشویق می نماید تا در بازسازی افغانستان سهم بگیرند؛ اما امنیت به نیروهای امنیتی افغانستان و نیروهای باقیمانده خارجی در این کشور واگذار خواهد شد. در صورت احتیاج، احتمالا آمریکا مانند پادرمیانی در شکستن بن بست انتخابات اخیر، نقش میانجی را در افغانستان ایفا خواهد نمود.

نکته دوم این است که پکن گزینه های دیپلماتیک بیش تری دارد. چین تا کنون تماس خود را با طیف گسترده ای از بازیگران و گروه ها در افغانستان به ویژه طالبان، حفظ نموده است. از زمان به قدرت رسیدن حکومت کرزی در سال 2001، تماس این کشور با طالبان بیش تر به وسیله واسطه ها بوده است.

اما گزارش هایی وجود دارد که پکن اخیرا پیوندی را که قبل از حمله آمریکا در سال 2001 با طالبان داشت، دوباره ایجاد نموده است.

پکن به دنبال تضمینی است که افغانستان به عنوان پایگاهی برای گروه های ستیزه جوی اویغور عمل نخواهد نمود و همچنین می خواهد سرمایه گذاری های چین در افغانستان را از حملات طالبان در امان نگه دارد. در خصوص این که این رویکرد چه اندازه مؤثر خواهد بود، دیدگاه های متفاوتی وجود دارند.

بعضی از منابع چینی می گویند که طالبان نمی خواهند خشم چین را برانگیزند؛ چون این امر روابط طالبان با پاکستان را که با چین روابط نزدیک دارد، پیچیده خواهد نمود.

دیگران از تعهد طالبان به درخواست های چین می پرسند. شورشیان پروژه های چینی در افغانستان را در موارد متعدد مورد حمله قرار داده اند و در 2012 رویترز به نقل از سخنگوی طالبان نوشت که این گروه مخالف بزرگ ترین سرمایه گذاری چین در معدن مس عینک در ولایت لوگر است.

پکن همچنین حضور دیپلماتیک خود در منطقه را بسط داده است. چین امیدوار است با کشورهای همسایه افغانستان روی مسئله این کشور به توافق نظری دست یابد؛ چون آن ها در خط مقدم هرگونه بی ثباتی در افغانستان قرار دارند. این که این توافق نظر به چه شکل خواهد بود، هنوز مبهم است؛ اما احتمالا همکاری های بیش تر منطقه ای در مسائلی چون مبارزه با مواد مخدر و تروریسم با اقدامات مشخصی از قبیل به اشتراک گذاشتن معلومات اطلاعاتی، تمرین های نظامی مشترک و آموزش های قضایی و تطبیق قانون را شامل خواهد شد (بعضی از این همکاری ها قبلا به شکل دوجانبه یا به وسیله سازمان همکاری های شانگهای وجود داشته اند).

موانع مشخصی وجود دارند. مقام ها در کشورهای آسیای مرکزی به داشتن پیوند نزدیک با تجارت مواد مخدر مظنونند و همچنین از سال های دور بدین سو نگرانی هایی وجود دارند که نهادهای امنیتی و اطلاعاتی پاکستان به تروریست ها پناه می دهند. همچنین، بسیاری از کشورهای منطقه با هم روابط خصمانه دارند.

با وجود این چالش ها، ممکن است رویکرد دیپلماتیک پکن برای سرکوب تهدید تروریستی از ناحیه افغانستان کافی باشد. تعداد پناهگاه های شبه نظامیان اویغور در افغانستان و همچنین در پاکستان، با هر احتمالی، کوچک هستند و توانایی گروه های شبه نظامی اویغور برای راه اندازی حملات در چین نیز محدود است. این گروه ها صرف با جهش قابل توجه قابلیت های شان، به تهدید عملیاتی ثابت برای چین تبدیل خواهند شد.

با این حال، دخالت های دیپلماتیک، مالی و نظامی نمی توانند جلو گسترش تبلیغات تروریستی و مذهبی در سین کیانگ را بگیرند. حکومت چین احتمالا با تهدید ایدئولوژیک خارجی، مانند بسیاری حکومت های دیگر، بیش از حد هیاهو به راه انداخته است. مسائل سین کیانگ عمدتا داخلی هستند و ریشه آن جمعیت محروم اویغور است که به دلایل سرکوب مذهبی، عدم توازن مالی و تبعیض ناراحتی می نمایند.

حزب اسلامی ترکستان، مشهورترین گروه شبه نظامی خارجی و اویغور، به شکل غیرقابل انکاری خشونت در سین کیانگ را تشویق نموده و از جدایی طلبی اویغورها حمایت می نماید. گروه های دیگری چون دولت اسلامی و القاعده از اویغورها حمایت ایدئولوژیکی می نمایند، هرچند به نظر نمی رسد که این امر به پشتیبانی عملیاتی بیانجامد.

تحلیل گران چینی محدودیت های دیپلماتیکی این کشور در قبال امنیت در افغانستان را درک می نمایند؛ اما دیده شده است که این دیپلماسی همراه با سهم گیری در فعالیت های مالی، سیاستی است که کمترین بدی را دارد.

شی لان، از آموزشگاه علوم اجتمای سین کیانگ این مسئله را این گونه جمع بندی می نماید: گفت وگو بهترین گزینه ای است که برای حل این مسئله داریم. البته، احساس می کنم که دست یابی به نتیجه به وسیله گفت وگو، سخت خواهد بود؛ اما باید آن را امتحان کنیم.

.