این قدر کتاب نخوانیم که حرف مان یادمان برود - بارازعلی

به گزارش خبرنگاران بر اساس خبر رسیده، در ابتدای مراسم رونمایی مجموعه شعر رسول رخشا که 28 دی ماه در نشر چشمه رایزن برگزار گردید عالیه عطایی، داستان نویس با نقل قولی از حمید سمندریان گفت که در هنر و ادبیات نباید هر کس کار خودش را بکند و ارتباط بین هنرها و هنرمندان موضوع مهمی است. این که یک شاعر تنها به شعر گفتن بسنده نمی نماید و در کنار شعر کوشش های نوشتاری در حوزه های بیرون شعر و هنرهای دیگر دارد موضوع قابل توجهی است، همان طور که مهمانان این جلسه نیز از رشته های مختلف هنری هستند.

رسول رخشا هم قبل از شعر خواندن گفت: اولین تشکر من، از حضور نویسنده ای است که روزگاری دیدار با ایشان برای من یک آرزو بوده است و حالا حضور ایشان و صحبت های ایشان در مورد کتاب من مایه افتخار و مباهات بنده است. البته نمی خواهم بگویم حضور محمود دولت آبادی در جلسه رونمایی کتاب من به معنای رشد ادبی و هنری من است بلکه بیشتر به معنای تواضع و بزرگواری ایشان است. دومین تشکر من از حضور سیدعلی صالحی است؛ شاعری که بر شاعرانه نگریستن من بر پیرامون و زندگی ام تاثیر داشته است. مهربانی و نگاه انسانی سیدعلی صالحی موضوع دیگری است که همواره مورد توجهم بوده است. او در ادامه با تشکر از حضور اردشیر رستمی، پوریا عالمی، امیر پوریا و عالیه عطایی آغاز به خواندن شعر کرد.

همچنین اردشیر رستمی، تصویرساز و شاعر در سخنانی گفت: به صرفِ کلمات و فرم کسی مدرن نمی گردد. نه علم، نه آگاهی، نه زمان و نه زبان و نه حتی هر چیزی که در این دوره هست ما را نو نمی نماید و آن چه یک شعر را نو می نماید دغدغه های آن است. خیلی وقت ها هنرمند خودش مانع خودش می گردد با آگاهی از این که کیست و این آگاهی آفت روشنفکری است و ممکن است مانع باشد. محمود دولت آبادی به خاطر خلوت و نگاه خودش توانسته خودش را با آثارش به دنیا بقبولاند.

او در ادامه اعلام کرد: رسول رخشا در در شعرهای اولیه خود نشان داد که دنیا خود را دارد، در مجموعه شعر پیاده از تجریش... تنهایی موج می زند و چیزی که دنیا را نو می نماید تنهایی است. بی اعتنایی او به مفاهیم و تاریخ کلمات اثر او را ارزشمند می سازد. رسول رخشا وقتی می گوید سایه زشت ارغوان بر دیوار تکثیر می گردد، در واقع اعتبار تاریخی کلمه را از روی آن برمی دارد و معنا و اعتباری نو به آن می بخشد. روایت گریِ زمان هم بخشی از شعر اوست و شاعر تسلیم واقعیت نمی گردد.

امیر پوریا، منتقد و مدرس سینما نیز بعد از ارائه مقدمه ای درباره شناخت هنرمند به وسیله آثارش، گفت: راستش من بعد از همه این سال ها هم نشینی با رسول رخشا هنوز به جوهره اصلی فردیت او به عنوان شاعر مسلط نشده ام. گاهی این مدل قلم زدن را هرگز از او انتظار نمی توان داشت و جاهایی غافلگیر می شوی با وجود این که منظورم این نیست که او آدم غیرقابل پیش بینی ای است، اما با وضعیت های متفاوتی با او و کارهایش روبه رو می شوی.

وی اضافه نمود: رخشا در انتخاب عنوان مجموعه اش و خیلی از شعرهایش دارد آدرس هایی می دهد که ما را وصل می نماید به تهران و شرایطی که شعر امروز ما با آن درگیر است و این نشانی ها آدرس های واقعی و عینی هستند و نسبت دارند با شعر شاملو، فروغ و سپانلو. در واقع این آدرس ها از شهر و شاعران، از دو جنبه در شعر او اهمیت می یابند؛ یکی نسبت داشتن با شعر اجتماعی یعنی آن چه مربوط به زیست مردم می گردد و از طرف دیگر شاعران حاضر در کتاب و شاید برجسته تر از همه سپانلو. با این حال این مجموعه از مجموعه قبلی انتزاعی تر است و با موضوعات عینی و واقعی به خوبی ترکیب شده است.

پوریا در ادامه گفت: من امید دارم در رونمایی اتفاقی که انتظار داریم بیفتد یعنی فقط به خواندن شعر در رونمایی بسنده نکنیم و چون شعر هنری است که می توان به آن مراجعه کرد پس بعد از رونمایی و در حالت ها و وقت های دیگر هم به آن مراجعه کنیم.

پوریا عالمی، طنزپرداز و شاعر نیز با بیان مقدمه ای، موضوع بحث را به شعر رسول رخشا مربوط کرد و گفت: این روزها هر جا می روم از من می پرسند چی می شه؟ بعدش چی می شه؟ و وقتی نگاه می کنم می گویم احتمالا از همه چهل یا پنجاه ساله های قدیم هم همین را پرسیده اند و این همان توقعی است که ما از شاعر و نویسنده و یا به طور کل از روشنفکر داریم و آن این که نسخه می خواهیم نه تحلیل. نسخه ای که در یک مقاله مثلن پنجاه کلمه ای وضعیت جامعه را جمع آوری کند. بخشی از این طبقه آغاز به نوشتن نسخه سیاسی کرد و این تقریبا شتری بوده که درِ خانه اهل قلم نشسته است. شعر و داستان ما با دسته بندی سیاسی و حزبی نامگذاری شد و آدم هایی احترام اجتماعی شان را از همین طبقه به دست آوردند و بعد فراموش کردند که این اعتبار را از کجا آورده اند. این جاست که باید نقطه شک بر حاشیه کتاب گذاشت و باید دست نگاه داشت. تک تک آدم هایی که رشد نموده اند مسئول هستند. آثار سیاسی حتما تاثیرگذار نیستند و این نگاه مسموم کننده ای است که ممکن است بخشی از ما را به فعله تبدیل کند و شما می توانید از خلق یک اثر اجتماعی تاثیر خود را بر دنیا بگذارید. آن چه دنیا فکری ما را می سازد کلمات به ظاهر ساده ای است که در بیان ما وجود دارد و در مورد موضوعاتی بیرون جریان های سطحی سیاسی است. ما باید مکث کنیم تا از فعلگی سیاسی بیرون بیاییم. جریان ادبیات ما از یک خاکستر جنگ همواره سیاسی بلند شد و آن کسی که شخم این زمین را زده همین اهل قلم بودند و چیزی که به جا مانده مثل دارویی است که در همان نسخه هست. چیزی که باقی می ماند همان رمان بکر است. چیزی که در شاملو دیده می گردد رگه های کشف زندگی است که در واقع خط کشیده در زیر متن دنیا. نقدی که به شعر امروز می توان داشت این است که دسته بندی باید حذف گردد و باید پرسید که آیا این شعر به کار انسان امروز و زندگی امروز می آید یا نمی آید؟ آیا شعر دقیق تری بود؟ و این را تاریخ به ما نشان می دهد که کدام شعر ها ماندگارتر هستند.

همچنین محمود دولت آبادی، نویسنده پیشکسوت در ابتدا ابراز خرسندی کرد که علاوه بر این که دوره نقاهتش را می گذرانده در این جلسه حضور پیدا نموده است. او گفت: امروز مطالب جالبی شنیدم که خیلی جالب بود و با خودم فکر کردم که چه حالِ خوشی دارند دوستان جوان تر ما. من با آقا رسول چند سالی هست که آشنا هستیم و او بسیار آدم ظاهر و باطن یکی است. در شعرهایش تکلیفش با خودش روشن است. اگر در شاعر بودن تکلیفت را با خودت روشن نکنی در یک جایی به مشکل برمی خوری و من بر اشراقی و خردمندانگی شاعر تاکید دارم و به نظرم، صدق باطن و دانایی احتیاج است برای شاعر. ما نباید این قدر کتاب بخوانیم که یادمان برود چه می خواهیم بگوییم، یادگیری نه آن است که زیاد کتاب بخوانیم بلکه شیوه خواندن مهم است. دریافت شهودی، خردمندانه پرداختن به دریافت شهودی و یادگیری آن است که پدر زبان و ادبیات ما روی آن تاکید زیاد دارد. یادگیری ما را از آگاهی مبرا می نماید.

او در ادامه اعلام کرد: در دوره ای که شما شفقت نداشته باشی، همچنین باور و آرزوهای بزرگ نداشته باشی اگر چنین کتابی درآمد، باید به او بگویم: آقا دست خوش. پس یک نیروی جوانی وجود داشته که این اثر را در این شرایط به وجود آورده است. جوانانی که سمت هنر می روند خودشان تشخیص می دهند که آیا اتفاقی هستند یا نیستند. نصرت رحمانی می گوید، بگذار هر چه نمی خواهند بگوییم بگذار هر چه نمی خواهیم بگویند باران که بیاید از دست چترها کاری برنمی آید ما اتفاقی هستیم که افتاده ایم.

دولت آبادی در سرانجام خطاب به رسول رخشا با اشاره به قطعه ای از شعرش گفت: دوست جوان من اگر در آن تب زدگی ها احساس کردی که رخ داده ای پس دیگر خواب و بیداری نمی توانی داشته باشی.