سه جهت حل بحران لیبی؛ کنفرانس برلین کمکی می نماید؟ - بارازعلی

با تور بهار 99 آلمان از دیدنی ترین کشور اروپایی بازدید کنید و از شهرهای برلین، هانوفرو، فرانکفورت و مونیخ دیدن کنید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، پس از گذشت حدود ده ماه از درگیری بین نیروهای شرق لیبی تحت امر ژنرال خلیفه حفتر با نیروهای غرب لیبی به ریاست دولت فائز السراج، امروز یکشنبه برلین میزبان کنفرانسی برای حل بحران در لیبی و انتها دادن به جنگ در این کشور خواهد بود.

در این کنفرانس آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلیس، چین، آلمان، ترکیه، ایتالیا، مصر، امارات، الجزائر، کنگو و فائز السراج رئیس دولت وفاق ملی لیبی و خلیفه حفتر و چهار سازمان بین المللی اعم از سازمان ملل، اتحادیه اروپا، اتحادیه آفریقا و اتحادیه عرب شرکت می نمایند.

این در حالی است که کشورهایی همچون تونس، قطر، یونان و مغرب با وجود اهتمام به پفراینده لیبی، به این کنفرانس دعوت نشده اند.

بعضی رسانه ها نیز پیش نویس توافقنامه کنفرانس برلین که طی پنج ماه گذشته 10 کشور ملاحظات خود درباره آن را بیان نموده اند، منتشر نموده اند.

طبق گزارش خبرگزاری آناتولی، با وجود آنکه پیش نویس توافقنامه کنفرانس برلین تفاوت چندانی با توافقات قبلی همچون الصخیرات، پاریس، ابوظبی و پالرمو ندارد، مهم ترین بخش آن مربوط به دعوت از شورای امنیت برای اعمال تحریم علیه طرف هایی است که تهدیدی برای برقراری آتش بس در لیبی محسوب می شوند و با وجود اینکه این امر می تواند خلیفه حفتر را از نقض آتش بس بازدارد و مانع پیشروی شبه نظامیان آن به سمت طرابلس پایتخت لیبی گردد اما شورای امنیت فی نفسه شاهد دودستگی است و تا کنون در محکوم کردن حملات حفتر به طرابلس ناکام مانده است.

گذشته از آن حفتر همچنین از حمایت های روسیه، فرانسه و تا حدودی آمریکا (و متحدان منطقه ای آمریکا مثل عربستان، مصر، امارات) برخوردار است که همین مسئله سوالاتی را درباره میزان آمادگی این کشورها برای عمل به تعهدات خود در مورد توقف حمایت های نظامی و دیپلماتیک از حفتر مطرح می سازد.

متن پیش نویس توافقنامه برلین برای لیبی

با این حال پیش نویس توافقنامه برلین آنگونه که بعضی رسانه ها منتشر نموده اند دارای سه بُعد برای حل بحران لیبی است که عبارتند از بُعد سیاسی، نظامی و مالی.

1-بُعد سیاسی: در پیش نویس توافق برلین تشکیل کمیته ای متشکل از 14 عضو در شورای عالی دولت و 14 عضو از دیگر گروه ها پیشنهاد شده است. عقیله صالح رئیس مجلس نمایندگان طُبرق (شرق لیبی) که حفتر نیز وابسته به آن است، از این بند توافقنامه و احتمال عضویت نمایندگان مخالف حمله حفتر به طرابلس، احساس نگرانی دارد.

همچنین تشکیل کمیته ای از افراد منتسب به رژیم سابق معمر قذافی که در دوره گذشته از صحنه سیاسی کنار گذاشته شده و به ائتلاف با حفتر و مشارکت در جنگ علیه دولت مشروع روی آورده اند، پیشنهاد شده است.

تشکیل شورای ریاستی فعال و دولت ملی مبتنی بر مجلس نمایندگان از دیگر پیشنهاداتی است که در پیش نویس توافق برلین به آن اشاره شده بدون آنکه به شورای عالی دولت، سازوکارهای فعال سازی این شورا در سایه کارشکنی نمایندگان وابسته به حفتر و اعطای رأی اعتماد به دولت وفاق ملی اشاره ای گردد.

در پیش نویس توافق مذکور همچنین بر ضرورت ازسرگیری فرایند سیاسی به وسیله انتها دادن به مرحله انتقالی به وسیله برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و مجلسی تأکید شده است.

2-بُعد نظامی: پیش نویس توافق مذکور خواهان برقراری آتش بس دائمی و پایبندی کشورهای مربوطه به خودداری از دخالت در درگیری مسلحانه و رصد دریایی، هوایی و منطقه ای هر گونه نقض تعهدات مربوط به ممنوعیت واردات سلاح است.

همچنین تسریع در فرایند برچیده شدن گروه های مسلح و ادغام اعضای آن در نهاد نظامی، ایجاد نیروهای امنیتی و نظامی واحد و تشکیل کمیته 5+5 (پنج نظامی منتسب به دولت السراج و پنج نظامی منتسب به حفتر) توصیه شده است.

یکی از معایب این پیشنهاد این است که در آن به مزدورانی که حفتر برای جنگ علیه دولت مشروع جذب نموده به خصوص مزدوران شرکت روسی واگنر، مزدوران چادی و سودانی اشاره ای نشده است.

در پیش نویس مذکور همچنین به طرح اعزام نیروهای صلح به لیبی اشاره نشده است حال آنکه پیش از این جوزپه کونته نخست وزیر ایتالیا از احتمال استقرار نیروهای اروپایی در لیبی به منظور حمایت از صلح در این کشور خبر داده بود.

3- بعُد مالی: پیش نویس توافقنامه برلین بر احترام به یکپارچگی نهادهای مالی دولتی از جمله بانک مرکزی، سازمان ملی نفت، سازمان سرمایه گذاری و دیوان محاسبات تأکید دارد به خصوص اینکه حفتر کوشش دارد با سیطره بر میادین نفتی، سازمان نفت و بانک مرکزی موازی در شرق کشور ایجاد کند اما این کوشش او تا کنون به دلیل آنکه جامعه جهانی حفتر و تشکیلات او را به رسمیت نشناخته، ناکام مانده است.

گفته می گردد در حال حاضر حفتر با سیطره بر میادین نفتی لیبی، نفت این کشور را با نازل ترین قیمت به مصر و امارات می فروشد.

تدوین سازوکار بازسازی شهرهای جنگ زده همچون بنغازی و درنه (شرق لیبی) سرت و طرابلس (غرب لیبی) و سبها و مرزق (جنوب غربی) از دیگر توصیه های پیش نویس توافقنامه برلین است.

هم اکنون لیبی تحت اداره دو قدرت است. یکی مجلس طُبرُق در شرق لیبی و دیگری دولت وفاق ملی در طرابلس (پایتخت) در غرب این کشور که به ترتیب، نیروهای شرق تحت حمایت عربستان، مصر، امارات، فرانسه و روسیه (و آمریکا) هستند و دولت در طرابلس تحت حمایت ترکیه، قطر و ایتالیاست.

سازمان ملل، دولت وفاق ملی به ریاست فائز السراج، مستقر در طرابلس را به رسمیت می شناسد اما شبه نظامیان شرق، تحت فشار عربستان و مصر از فروردین 1398 سعی کردند، با زور نظامی، پایتخت را تصرف نمایند. جنگ شرق و غرب لیبی از بهار گذشته شروع شده و تا به امروز ادامه یافته و صدها نفر از طرفین کشته شده اند.

ص