یادداشت، دو راهی عبدالله در افغانستان - بارازعلی

با وبسایت گردشگری سازمان میراث فرهنگی همراه باشید.

به گزارش دفتر منطقه ای خبرنگاران، کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان روز گذشته بالاخره پس از کش وقوس های فراوان و دو ماه و نیم پس از برگزاری انتخابات، نتایج ابتدایی انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را گفت که براساس آن محمد اشرف غنی توانست با کسب 50، 64 درصد آرا به عنوان پیروز مرحله ابتدایی اعلام نتایج معرفی گردد.

بلافاصله پس از اعلام نتایج ابتدایی انتخابات، عبدالله عبدالله رقیب اصلی محمداشرف غنی که با کسب 39، 52 درصد آرا در صندلی دوم قرار گرفته است گفت که نتایج اعلام شده را نخواهد پذیرفت و از طرق قانونی برای احقاق حقوقش اقدام خواهد نمود.

جالب این جاست که کمیسیون انتخابات افغانستان در ابتدا میزان مشارکت را حدود دو میلیون و 700 هزار نفر اعلام نموده بود. بعد از آنالیز کمیسیون انتخابات حدود یک میلیون رأی را باطل گفت که سطح آرای معتبر در انتخابات 1398 ریاست جمهوری یک میلیون و 843 هزار رأی است. در واقع با وجود آن که بیش از 9 میلیون واجد شرایط رأی دادن در افغانستان بودند، تنها حدود 20 درصد مردم در چهارمین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان شرکت کردند.

حالا اتفاقی که اکنون و در دور چهارم انتخابات ریاست جمهوری افغانستان برای عبدالله افتاده دقیقا شبیه آن چیزی است که پیش از این در دوره های دوم و سوم انتخابات و در رقابت وی با حامد کرزی و همین محمد اشرف غنی اتفاق افتاده بود که هر بار با واکنشی متفاوت از سوی عبدالله و حامیانش همراه بود. اکنون نیز عبدالله تا زمان اعلام نتایج نهایی انتخابات فرصت دارد تا به شکلی میدان اعتراضات را در دست بگیرد و در این فاصله بتواند تا حدی خود را در قدرت آینده شریک کند.

او به خوبی می داند اعلام نتایج ابتدایی پس از نزدیک به سه ماه معطلی معنایش این است که دست های پشت پرده انتخابات افغانستان تصمیم نهایی خود برای رساندن اشرف غنی به کرسی قدرت را گرفته اند و او راهی جز پذیرش این موضوع ندارد و باید برای ماندن در عرصه سیاسی و تکیه زدن بر بخشی از اریکه قدرت کوشش کند.

اکنون دو سناریو برای رفتار احتمالی عبدالله در برابر اعلام نتایج ابتدایی انتخابات تا رسیدن به مرحله نهایی این فرایند متصور است:

1- سناریوی اول این است که عبدالله پیش از این هیچ معامله ای با طرف مقابل و حامیانش برای به دست دریافت بخشی از قدرت در حکومت آینده افغانستان ننموده و اکنون خود را بازنده می بیند.

در این حالت باید منتظر واکنش تند وی و کوشش برای بعضی اقدامات تند و خشن از سوی حامیانش باشیم. عبدالله در این حالت می داند تمام زندگی سیاسی اش را خواهد باخت بنابراین خود وارد میدان می گردد و رهبری تظاهرات کف خیابانی را بر عهده می گیرد و به نوعی دست به انتحار سیاسی می زند. اما در این بین او با یک مانع جدی روبه روست؛ بعضی از حامیان جدی و قدرتمند او از جمله عطامحمدنور و ژنرال دوستم در هفته های گذشته از او فاصله گرفته اند و در اعتراضات او را کمک نخواهند کرد که همین موضوع باعث می گردد قدوقواره اعتراضات عبدالله کوتاه تر از قبل گردد.

2- سناریوی دوم که محتمل تر نیز به نظر می رسد این است که حامیان داخلی و خارجی اشرف غنی در طول حدود سه ماه گذشته رایزنی های خود را با عبدالله عبدالله انجام داده و او را نسبت به پذیرش اعلام نتایج نهایی انتخابات راضی نموده اند اما عبدالله در طول این سه ماه مواردی را به عنوان پیش شرط رضایتش اعلام نموده که هیچ کدام محقق نشده است که از آن جمله می توان به ابطال 300 هزار رای مدنظرش اشاره نمود.

اکنون عبدالله در ظاهر چاره ای جز اعتراض ندارد اما جنس این اعتراضات با جنس اعتراضات سناریوی اول متفاوت است. در این سناریو عببدالله چهره ای دموکراتیک و مدنی به خود می گیرد و جهت اعتراضات را به سمت وسوی اعتراضات قانونی و غیرخیابانی می برد. از سوی دیگر در فاصله میان اعلام نتایج ابتدایی و نهایی نیز بعضی خواسته های او از جمله ابطال بخشی از آرا و اعلام جرم علیه بعضی از رهبران کمیسیون انتخابات افغانستان و حتی محاکمه آن ها از سوی حامیان داخلی و خارجی اشرف غنی در دستور کار قرار می گیرد و عبدالله براساس توافقی که از پیش صورت گرفته در بخشی از قدرت شریک می گردد.

در این صورت هم خواسته حامیان خارجی غنی از جمله آمریکا مبنی بر عدم بروز اعتراضات خیابانی برآورده می گردد، هم حامیان عبدالله احساس می نمایند به خواسته های قانونی شان در فرایند انتخابات رسیده اند و هم عبدالله و طرفدارانش در بخشی از قدرت در حکومت آینده شریک می شوند.آن چه از فرایند تمام انتخابات های افغانستان از زمان حضور آمریکا در این کشور برمی آید این است که سناریوی دوم به واقعیت نزدیک تر است با این حال باید منتظر ماند و دید در صحنه عمل چه اتفاقی رقم می خورد.

یادداشت: سید حسام رضوی کارشناس مسائل افغانستان

.